Alymlar we inersenerler 2022-nji ýylyň iýul aýynda Newadanyň Gara gaýa çölünde Wenera şar prototipini synagdan geçirdiler. Ulaldylan ulag 2 başlangyç synag uçuşyny üstünlikli tamamlady.

Wenusyň yssy we aşa basyşy bilen duşman we bagyşlaýjy. Aslynda, şu wagta çenli gonan zondlar iň köp birnäçe sagat dowam etdi. Thisöne bu howply we özüne çekiji dünýäni orbiterlerden daşarda, Günüň Eartherden bir daş zyňyşynda aýlanmagynyň başga bir usuly bolup biler. Ine, şar. Kaliforniýanyň Pasadenadaky NASA-nyň Jet Propulsion Laboratoriýasy (JPL) 2022-nji ýylyň 10-njy oktýabrynda howa robot düşünjeleriniň biri bolan howa robot şarynyň Newada üstünden iki synag uçuşyny üstünlikli tamamlandygyny habar berdi.

Gözlegçiler synag prototipini, şaryň gysgaldylan görnüşini ulandylar, aslynda bir gün Weneraň dykyz bulutlaryndan geçip bilýärdi.

Ilkinji Wenera şar prototipiniň synag uçuşy

Meýilleşdirilen Wenera Aerobotyň diametri 40 fut (12 metr), prototipiň takmynan 2/3 ululygy.

Oregon ştatynyň Tillamook şäherindäki JPL we Near Space Corporation-dan alymlar we inersenerler topary synag uçuşyny amala aşyrdy. Üstünlikleri, Wenesiýa şarlarynyň bu goňşy dünýäniň dykyz atmosferasynda ýaşap bilmelidigini görkezýär. Wenera, şar ýerden 55 km belentlikde uçar. Synagda Wenera atmosferasynyň temperaturasyna we dykyzlygyna laýyk bolmak üçin topar synag şaryny 1 km belentlige çykardy.

Her tarapdan, şar dizaýn edilişi ýaly hereket edýär. JPL Uçuş synagynyň baş derňewçisi, Robotika boýunça hünärmen Jacobakob Izraelewitz: “Prototipiň ýerine ýetirilişinden biz örän hoşal. Işledildi, gözegçilik edilýän belentlik hereketini görkezdi we iki uçuşdan soň ony gowy ýagdaýda aldyk. Bu uçuşlardan giňişleýin maglumatlary ýazga geçirdik we dogan planetamyzy öwrenmezden ozal simulýasiýa modellerimizi gowulandyrmak üçin ulanmaga sabyrsyzlyk bilen garaşýarys.

Sent-Luisdäki Waşington uniwersitetinden Pol Börne we howa giňişliginde robot öndürmek boýunça hyzmatdaş: “Bu synag uçuşlarynyň üstünlikleri biziň üçin köp zady aňladýar: Wenera buludyny derňemek üçin zerur tehnologiýany üstünlikli görkezdik. Bu synaglar, Wenusyň dowzah ýüzünde uzak möhletli robot gözlegini nädip amala aşyryp biljekdigimiziň esasyny düzýär.

Wenera şemallarynda syýahat

Onda näme üçin şarlar? NASA Wenera atmosferasynyň orbitany seljermek üçin gaty pes sebitini öwrenmek isleýär. Birnäçe sagadyň içinde uçýan gury ýerlerden tapawutlylykda, şarlar gündogardan günbatara tarap süýşüp, birnäçe hepde ýa-da birnäçe aýlap şemalda ýüzüp bilýärler. Şeýle hem şar, beýikligini 171,000 bilen 203,000 fut (52-den 62 km) aralygynda üýtgedip biler.

Şeýle-de bolsa, uçýan robotlar düýbünden ýeke däl. Wenera atmosferasynyň üstündäki orbiter bilen işleýär. Ylmy synaglary geçirmekden başga-da, şar orbiter bilen aragatnaşyk estafetasy hökmünde hem çykyş edýär.

Şarlardaky şarlar

Gözlegçiler, prototip esasan “şaryň içindäki şar” diýdiler. Basyşlygeliýberk içerki suw howdanyny doldurýar. Bu aralykda, çeýe daşky geliý şary giňelip we şertnama baglaşyp biler. Şarlar hem ýokary çykyp ýa-da aşak düşüp bilerler. Munuň kömegi bilen edýärgeliýwentler. Topar topary şary götermek isleseler, içki suw howdanyndan daşarky şara geliý çykardylar. Şary yzyna goýmak üçingeliýsuw howdanyna gaýtadan öwüsýär. Bu, daşarky şaryň gysylmagyna we birneme ýeňilleşmegine sebäp bolýar.

Poslaýjy gurşaw

Wenusyň üstünden 55 km beýiklikde meýilleşdirilen belentlikde temperatura beýle bir erbet däl we atmosfera basyşy beýle güýçli däl. Emma Wenera atmosferasynyň bu bölegi henizem gaty ýiti, sebäbi bulutlar kükürt kislotasynyň damjalaryndan doly. Bu poslaýjy gurşa garşy durmak üçin inersenerler köp sanly materialdan şar ýasadylar. Materialda kislota çydamly örtük, gün ýyladyşyny azaltmak üçin metallaşdyrma we ylmy gurallary götermek üçin ýeterlik derejede güýçli içki gatlak bar. Hatda möhürler kislota çydamly. Uçuş synaglary, şaryň materiallarynyň we gurluşygynyň Wenera üstünde işlemelidigini görkezdi. Wenusyň diri galmagy üçin ulanylýan materiallary öndürmek kyn, Newadada uçuryşymyzda we dikeldişimizde görkezen ygtybarlylygymyz, Wenera şarlarymyzyň ygtybarlylygyna ynam döredýär.

Onýyllyklaryň dowamynda käbir alymlar we inersenerler Wenera gözlegiň usuly hökmünde şarlary teklip etdiler. Bu basym hakykata öwrülip biler. Surat NASA arkaly.

Wenera atmosferasyndaky ylym

Alymlar dürli ylmy gözlegler üçin şarlary enjamlaşdyrýarlar. Bulara Wenesiýadaky ýer titremeleriniň atmosferasynda ses tolkunlaryny gözlemek degişlidir. Iň tolgundyryjy derňewleriň käbiri atmosferanyň düzümi bolar.Uglerod dioksidiWenera atmosferasynyň köp bölegini emele getirýär, Wenera ýer ýüzünde şeýle dowzaha öwrülen gaçýan teplisa täsirini güýçlendirýär. Täze derňew, munuň nädip bolup geçendigi barada möhüm maglumatlary berip biler. Aslynda, alymlar Wenusyň Earthere has meňzeýändigini aýdýarlar. Näme boldy?

Elbetde, alymlar 2020-nji ýylda Wenera atmosferasynda fosfiniň tapylandygyny habar berensoň, Wenera bulutlarynda ýaşaýyş mümkinçiligi baradaky sorag gyzyklanmany täzeden janlandyrdy. Fosfiniň gelip çykyşy netijesiz we käbir gözlegler henizem barlygyna şübhelenýär. Thisöne şular ýaly şar missiýalary bulutlary çuňňur seljermek we hatda islendik mikroblary göni kesgitlemek üçin amatly bolar. Munuň ýaly şar missiýalary, iň bulaşyk we çylşyrymly syry açmaga kömek edip biler.