NRNU MEPhI alymlary sowuk plazmany biomedisinada ulanmagy öwrendiler NRNU MEPhI gözlegçileri, beýleki ylym merkezleriniň kärdeşleri bilen bakteriýa we wirus kesellerini anyklamak we bejermek we ýaralary bejermek üçin sowuk plazmany ulanmagyň mümkinçiligini öwrenýärler.Bu ösüş innowasiýa ýokary tehnologiýaly lukmançylyk enjamlaryny döretmek üçin esas bolar.Sowuk plazmalar, adatça elektrik taýdan bitarap we atom we ion temperaturasyna, meselem, otag temperaturasyna ýakyn zarýadly bölejikleriň ýygyndysy ýa-da akymydyr.Bu aralykda, plazma görnüşleriniň tolgunma ýa-da ionlaşma derejesine laýyk gelýän elektron temperaturasy birnäçe müň dereje ýetip biler.
Sowuk plazmanyň täsiri lukmançylykda ulanylyp bilner - derwaýys serişde hökmünde adam bedeni üçin has ygtybarly.Zerur halatynda sowuk plazmanyň seresaplylyk ýaly gaty lokallaşdyrylan okislenme döredip biljekdigini we beýleki usullarda dikeldiş bejeriş mehanizmlerini döredip biljekdigini belläp geçdi.Himiki erkin radikallar açyk deri ýüzlerinde we ýaralarynda, ineredenerli ykjam plazma turbalary tarapyndan döredilen plazma uçarlary ýa-da howa ýaly tolgundyryjy ekologiýa molekulalary arkaly gytaklaýyn hereket etmek üçin ulanylyp bilner.Bu aralykda, plazma fakeli ilki bilen doly howpsuz inert gazynyň gowşak akymyny ulanýar -geliý or argonwe öndürilýän ýylylyk güýji bir birlikden onlarça wata çenli dolandyrylyp bilner.
Bu işde soňky ýyllarda alymlaryň işjeň ösýän açyk atmosfera basyş plazmasy ulanyldy.Atmosfera basyşynda üznüksiz gaz akymy, birnäçe millimetrden on santimetre çenli zerur aralyklara çykarylmagyny üpjün edip, ionlaşdyrylan bitarap mukdary maddanyň zerur çuňlugyna belli bir meýdana (meselem, hassanyň deri meýdany).
Wiktor Timoşenko: “Biz ulanýarysgeliýislenmeýän okislenme proseslerini azaltmaga mümkinçilik berýän esasy gaz hökmünde.Russiýada we daşary ýurtlarda bolup geçen şuňa meňzeş wakalardan tapawutlylykda, ulanýan plazma fakellerimizde sowuk geliý plazmasynyň döremegi ozonyň emele gelmegi bilen däl-de, şol bir wagtyň özünde aýdyň we gözegçilikde saklanylýan bejeriş täsirini berýär. "Alymlar bu täze usuly ulanyp, ilkinji nobatda bakteriýa kesellerini bejermäge umyt baglaýarlar.Olaryň pikiriçe, sowuk plazma bejergisi wirus hapalanmagyny aňsatlyk bilen aýyryp we ýaranyň bejergisini çaltlaşdyryp biler.Geljekde täze usullaryň kömegi bilen çiş kesellerini bejermek mümkin bolar diýip umyt edýäris.“Bu gün diňe ýüzleý täsir, derwaýys ulanmak barada gürleşýäris.Geljekde bedene has çuňňur aralaşmak üçin tehnologiýa, mysal üçin, dem alyş ulgamy arkaly ösdürilip bilner.Şu wagta çenli, uçar az mukdarda suwuk ýa-da beýleki biologiki jisimler bilen göni täsirleşende, plazmamyz vitro synaglaryny geçirýäris "-diýdi.
Iş wagty: 26-2022-nji oktýabr
