2025-nji ýylyň başynda Waşington uniwersitetiniň we Brigam we Aýallar hassahanasynyň (Garward lukmançylyk mekdebiniň mugallymçylyk hassahanasy) gözlegçiler Alsgeýmer keselini bejermekde görlüp-eşidilmedik usuly - dem almagy ýüze çykardylar.ksenonDiňe neýroinflamasiýany saklaýan we beýniniň atrofiýasyny peseldýän däl, eýsem gorag neýron ýagdaýlaryny hem ýokarlandyrýan gaz.

Ksenonwe Newroproteksiýa

Alsgeýmer keseli adamlarda iň köp ýaýran newrodegeneratiw kesel bolup, onuň sebäbi beýnide tau belogynyň we beta-amiloid belogynyň toplanmagy bilen baglanyşyklydyr öýdülýär. Bu zäherli beloklary aýyrmaga synanyşýan dermanlar bar bolsa-da, keseliň ösüşini haýallatmakda täsirli bolmady. Şonuň üçin ne keseliň düýp sebäbi, ne-de bejergisi doly düşünilýär.

Geçirilen gözlegler dem alandygyny görkezdiksenongan-beýni barýerinden geçip, laboratoriýa şertlerinde Alsgeýmeriň kesel modelleri bilen syçanlaryň ýagdaýyny ep-esli gowulaşdyryp biler.Synag iki topara bölündi, syçanlaryň bir topary tau belogynyň ýygnanandygyny, beýleki toparyň beta-amiloid belogynyň toplanandygyny görkezdi. Synag netijeleri, ksenonyň diňe bir syçanlary has işjeňleşdirmän, eýsem tau we beta-amiloid beloklaryny arassalamak üçin zerur bolan mikroglýanyň gorag täsirini ýokarlandyrandygyny görkezdi.

Bu täze açyş, neýroprotektiki täsirleriň diňe inert gazyny demlemek arkaly öndürilip bilinjekdigini görkezýän gaty täze. Alsgeýmeriň gözleg we bejergisi pudagynda esasy çäklendirme, gan-beýni barýerinden geçip bilýän dermanlary taslamak gaty kyn weksenonedip biler.

Ksenonyň beýleki lukmançylyk goşundylary

1. Anestezi we analjeziýa: Iň oňat anestezik gazy hökmünde,ksenonçalt induksiýa we dikeldiş, ýürek-damar durnuklylygy we zyýanly täsirleriň pesligi sebäpli giňden ulanylýar;

2. Newroprotektiki täsir: aboveokarda agzalan Alsgeýmer keseline bolup biljek bejeriş täsirinden başga-da, ksenon neonatal gipoksik-işemiki ensefalopatiýa (HIE) sebäpli döreýän beýniniň zeperlenmesini azaltmak üçin hem öwrenildi;

3. Organ transplantasiýasy we gorag:KsenonTransplantasiýanyň üstünlik derejesini ýokarlandyrmak üçin örän möhüm bolan donor organlaryny işemiýa-reperfýuziýa şikesinden goramaga kömek edip biler;

4. Radioterapiýa duýgurlygy: Käbir deslapky gözlegler, ksenonyň düwnük keselini bejermegiň täze strategiýasyny üpjün edýän çişleriň radioterapiýa duýgurlygyny ýokarlandyryp biljekdigini görkezdi;