Deuteriumwodorodyň izotoplaryndan biri we ýadrosy bir protondan we bir neýtrondan durýar. Ilkinji deýteriý önümçiligi esasan tebigatyň tebigy suw çeşmelerine daýanýardy we agyr suw (D2O) fraksiýa we elektroliz arkaly alyndy, soň bolsa deýteriý gazy alyndy.

Deýteriý gazy möhüm ulanyş gymmaty bolan seýrek gaz bolup, ony taýýarlamak we ulanmak meýdanlary kem-kemden giňelýär.DeuteriumGaz ýokary energiýa dykyzlygy, pes reaksiýa işjeňleşdirme energiýasy we radiasiýa garşylygy aýratynlyklaryna eýedir we energiýa, ylmy gözleg we harby ugurlarda giň ulanyş mümkinçiliklerine eýe.

Deuterium programmalary

1. Energetika

Energyokary energiýa dykyzlygy we pes reaksiýa işjeňleşdirme energiýasydeýteriýideal energiýa çeşmesine öwüriň.

Fuelangyç öýjüklerinde deýteriý kislorod bilen birleşip, suw öndürmek bilen bir hatarda energiýa öndürmekde we awtoulaglarda ulanyp boljak köp mukdarda energiýa goýberýär.

Mundan başga-da,deýteriýýadro birleşdirme reaktorlarynda energiýa üpjünçiligi üçin hem ulanylyp bilner.

2. learadro birleşmesiniň gözlegleri

Deuterium, ýadro birleşmeginiň reaksiýalarynda möhüm rol oýnaýar, sebäbi wodorod bombalary we birleşme reaktorlaryndaky ýangyçlardan biridir.Deuteriumgeliý bilen birleşdirilip, ýadro birleşmeginiň reaksiýalarynda köp mukdarda energiýa goýberilip bilner.

3. Ylmy gözleg

“Deuterium” -yň ylmy gözleglerde giň gerimi bar. Mysal üçin, fizika, himiýa we materiallar ylymlary,deýteriýspektroskopiýa, ýadro magnit rezonansy we köpçülik spektrometri ýaly synaglar üçin ulanylyp bilner. Mundan başga-da, deýteriý biomedikal ugurda gözleg we synaglar üçin hem ulanylyp bilner.

4. Harby meýdan

Ajaýyp radiasiýa garşylygy sebäpli, deýteriý gazy harby ugurda giňden ulanylýar. Mysal üçin, ýadro ýaraglary we radiasiýa gorag enjamlary pudagynda,deýteriý gazyenjamlaryň öndürijiligini we gorag täsirini gowulandyrmak üçin ulanylyp bilner.

5. learadro lukmançylygy

Deýteriý radioterapiýa we biomedikal gözlegler üçin zaýalanan kislota ýaly lukmançylyk izotoplaryny öndürmek üçin ulanylyp bilner.

6. Magnit-rezonans tomografiýasy (MRI)

Deuteriumadam dokumalarynyň we organlarynyň şekillerini synlamak üçin MRI skanerleri üçin kontrast serişdesi hökmünde ulanylyp bilner.

7. Gözleg we synaglar

Deuterium, köplenç reaksiýa kinetikasyny, molekulýar hereketi we biomolekulýar gurluşy öwrenmek üçin himiýa, fizika we biologiýa ylymlary gözleginde yzarlaýjy we bellik hökmünde ulanylýar.

8. Beýleki meýdanlar

Applicationokardaky amaly meýdanlara goşmaça,deýteriý gazypolat, aerokosmos we elektronikada hem ulanylyp bilner. Mysal üçin, polat pudagynda poladyň hilini we öndürijiligini ýokarlandyrmak üçin deýteriý gazy ulanylyp bilner; howa giňişliginde, raketa we hemra ýaly enjamlary herekete getirmek üçin deýteriý gazy ulanylyp bilner.

Netije

Möhüm amaly gymmaty bolan seýrek gaz hökmünde deýteriýiň ulanylyş meýdany kem-kemden giňelýär. Energetika, ylmy gözlegler we harby deýteriýiň möhüm amaly ugurlarydyr. Tehnologiýanyň yzygiderli ösmegi we amaly ssenarileriniň yzygiderli giňelmegi bilen deýteriýiň ulanylyş mümkinçilikleri has giň bolar.